(9 Zilhicce l0 H./8 Mart 632 M. Cuma)

Peygamberimiz Hz. Muhammet (s.a.s.) Vedâ haccında, 9 Zilhicce Cuma günü
zevâlden sonra Kasvâ adlı devesi üzerinde, Arafat Vâdisi'nin ortasında 124 bin
Müslümanın şahsında bütün insanlığa şöyle hitabetti.

Bismillahirrahmanirrahim
"Hamd Allah'a
mahsustur. O'na hamdeder, O'ndan yardım isteriz. Allah kime hidâyet ederse,
artık onu kimse saptıramaz. Sapıklığa düşürdüğünü de kimse hidâyete erdiremez.
Şehâdet ederim ki; Allah'dan başka ilâh yoktur. Tektir, eşi, ortağı, dengi ve
benzeri yoktur. Yine şehâdet ederim ki, Muhammed O'nun kulu ve Rasûlüdür. "

Ey Nâs!

Sözümü
iyi dinleyiniz. Bilmiyorum, belki bu seneden sonra sizinle burada ebedî olarak
bir daha berâber olamayacağım.

İnsanlar!

Bu
günleriniz nasıl mukaddes bir gün, bu aylarınız nasıl mukaddes bir ay, bu
şehriniz Mekke nasıl kutsal bir şehir ise, canlarınız, mallarınız, nâmus ve
şerefiniz de öylece mukaddestir; her türlü tecâvüzden masûndur.

Ashâbım!

Yarın
rabbınıza kavuşacaksınız. Bugünkü her hâl ve hareketinizden muhakkak
sorulacaksınız. Sakın benden sonra eski sapıklıklara dönüp de birbirinizin
boynunu vurmayınız. Bu vasiyyetimi burada bulunanlar, bulunmayanlara
bildirsinler. Olabilir ki, bildirilen kimse, burada bulunup da işitenden daha
iyi anlayarak hıfzetmiş olur.

Ashâbım!

Kimin
yanında bir emânet varsa, onu sâhibine versin . Fâizin her çeşidi
kaldırılmıştır, ayağımın altındadır. Fakat aldığınız borcun aslını ödemek
gerekir. Ne zulmediniz, ne de zulme uğrayınız. Allah'ın emriyle bundan böyle
fâizcilik yasaktır. Câhiliyetten kalma bu çirkin âdetin her türlüsü ayağımın
altındadır. İlk kaldırdığım fâiz de Abdülmuttalib'in oğlu amcam Abbas'ın fâiz
alacağıdır.

Ashâbım!


Câhiliyet devrinde güdülen kan davaları da tamamen
kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası, Abdülmüttalib'in torunu
(amcalarımdan Hâris'in oğlu) Rabîanın kan davasıdır.

Ey Nâs!

Kadınların
haklarını gözetmenizi ve bu konuda Allah'tan korkmanızı tavsiye ederim. Siz
kadınları Allah'ın emâneti olarak aldınız. Onların nâmus ve ismetlerini Allah
adına söz vererek helâl edindiniz. Sizin kadınlar üzerinde hakkınız, onların da
sizin üzerinizde hakları vardır. Sizin kadınlar üzerindeki haklarınız, âile
nâmusu ve şerefinizi kimseye çiğnetmemeleridir. Eğer onlar sizden izinsiz râzı
olmadığınız kimseleri âile yuvanıza alırlarsa, onları hafifçe dövüp
korkutabilirsiniz. Kadınların sizin üzerinizdeki hakları ise, örfe göre her
türlü (meşru ihtiyaçlarını, yiyecek ve giyeceklerini temin etmenizdir.

Mü'minler!

Size
iki emânet bırakıyorum. Onlara sımsıkı sarıldıkça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. Bu
emânetler, Allah'ın kitabı Kur'ân ve O'nun Peygamberinin sünnetidir.

Ey Nâs!

Devâmlı
dönmekte olan zaman, Allah'ın gökleri ve yeri yarattığı günkü duruma dönmüştür.
Bir yıl, l2 aydır. bunlardan 4'ü Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep hürmetli
aylardır.

Ashâbım!

Bugün
şeytan sizin şu topraklarınızda yeniden nüfûz ve saltanatını kurma gücünü ebedî
olarak kaybetmiştir. Fakat size yasakladığım bu şeyler dışında, küçük gördüğünüz
şeylerde ona uyarsanız, bu da onu sevindirir. ona cesâret verir. Dininizi
korumak için bunlardan da uzak kalınız.

Mü'minler!

Sözümü
iyi dinleyin, iyi belleyin. Rabbınız birdir, babanız birdir. Hepiniz
Âdem'densiniz, Âdem de topraktan yaratılmıştır. Hiç kimsenin başkaları üzerinde
soy sop üstünlüğü yoktur. Allah katında üstünlük, ancak takvâ iledir. Müslüman
müslümanın kardeşidir. Böylece bütün müslümanlar kardeştir. Gönül hoşluğu ile
kendisi vermedikçe, başkasının hakkına el uzatmak helâl değildir. Ashabım!
Nefsinize de zulmetmeyin. Nefsinizin de üzerinizde hakkı vardır. Bu
nasihatlarımı burada bulunanlar, bulunmayanlara tebliğ etsinler.

Ey Nâs!

Cenâb-ı
Hak Kur'an da her hak sahibine hakkını vermiştir. Mirâsçı için ayrıca vasiyyet
etmeye gerek yoktur. Çocuk kimin döşeğinde doğmuşsa, ona âittir. Zina eden için
ise mahrûmiyet vardır. Babasından başkasına soy (neseb) iddiâsına kalkışan
soysuz, yahut efendisinden başkasına intisâba yeltenen nankör, Allah'ın
gazabına, meleklerin lânetine ve bütün müslümanların ilencine uğrasın. Cenâb-ı
Hak böylesi insanların ne tevbelerini ne de adâlet ve şâhitliklerini kabûl eder.

Ashabım!


Allah'tan korkun, beş vakit namazınızı kılın, Ramazan orucunuzu
tutun, malınızın zekatını verin, âmirlerinize itaat edin. Böylece Rabbınızın
Cennetine girersiniz.

Ey Nâs!

Yarın
beni sizden soracaklar, ne dersiniz? Ashâbı kiram:

Allah'ın dinini teblîg ettin, vazîfeni hakkıyla
yaptın, bize nasihat ve vasiyette bulundun, diye şehadet ederiz, dediler.


Rasûlüllah (s.a.s.) mübarek şehâdet parmağını göğe doğru kaldırdı,
cemâat üzerine çevirip indirdikten sonra üç defa:

Şâhid ol Yâ Rab!

Şâhid ol Yâ Rab!


Şâhid ol Yâ Rab!

buyurdu.